Ultrazvučni pregled dojki

Ultrazvuk dojke je bezbolna i neinvazivna dijagnostička metoda koja koristi ultrazvučne talase za analizu strukture dojke i sadržaja pazušne jame. Ovaj pregled ne koristi zračenje, potpuno je siguran i pruža važne informacije koje mogu biti korisne za dalju dijagnostiku i lečenje. Ultrazvuk dojki se obično koristi kao prvi korak kada postoji sumnja na promenu u tkivu, a sa velikom preciznošću (preko 98%) razlikuje benigne od malignih promena.

Tokom ultrazvučnog pregleda dojki, lekar može da uoči promene u tkivu dojke, odredi njihovu lokaciju, veličinu, oblik i konzistenciju (da li su čvrste ili tečne). Takođe, pregledom pazušnih jama može se ustanoviti da li su limfni čvorovi uvećani, što je od ključnog značaja u dijagnostici karcinoma dojke.

Ultrazvuk dojki obavlja se u sledećim slučajevima:

• Preventivno, kao deo redovnih pregleda
• Kod pojave bola, čvorića ili krvarenja iz bradavice
• U okviru dijagnostike karcinoma dojke

Indikacije za ultrazvuk dojke / Zašto se radi?

Ultrazvuk dojke koristi se za:

• Razlikovanje benignih (dobroćudnih) od malignih (zloćudnih) tumora, kao i solidnih od cističnih promena.
• Rano otkrivanje (skrining) malignih tumora dojke, u kombinaciji sa palpatornim pregledom, mamografijom i magnetnom rezonancom.
• Određivanje porekla promena na dojci ili praćenje karakteristika promena, i kod muškaraca.
• Kao prva dijagnostička procedura za rano otkrivanje raka dojke, naročito kod žena koje imaju manje od 40 godina. Preporučuje se da svaka žena, nakon 25. godine života, jednom godišnje obavi ovaj pregled.

Ultrazvuk dojki je takođe alternativa mamografiji u slučajevima kada nije preporučljivo ili je štetno izlagati pacijenta mamografiji, kao što je slučaj sa trudnicama.

Razlika između ultrazvuka, mamografije i magnetne rezonance dojki

Ultrazvuk dojki je potpuno bezbedan, bezbolan i pristupačan pregled koji pruža mnogo korisnih informacija o strukturi dojke. Iako nije dovoljan za postavljanje definitivne dijagnoze karcinoma dojke, on je vrlo koristan za otkrivanje promena i praćenje stanja. Patološki nalaz sa ultrazvuka potrebno je dodatno potvrditi mamografijom, magnetnom rezonancom ili biopsijom, koja je jedina metoda koja može dati tačne informacije o prirodi promene.

Mamografija je rendgenska metoda i smatra se metodom izbora za ranu detekciju karcinoma dojke kod žena starijih od 40 godina. Količina zračenja koja se koristi tokom mamografije je minimalna i potpuno je bezbedna. Preporučuje se preventivna mamografija svake dve godine, a po potrebi i ranije.

Magnetna rezonanca (MR) dojki ne može zameniti ultrazvuk ili mamografiju, već pruža dodatne informacije koje ove metode ne mogu da pruže. MR je korisna za procenu proširenosti tumora, njegovog zahvatanja okolnih struktura i limfnih čvorova. Takođe se koristi za praćenje promena tokom hemioterapije i kod pacijentkinja koje su izlečene od raka dojke, jer MR može da razlikuje tumorsko tkivo od ožiljnog, što je ključno za praćenje eventualnog povratka tumora.

Ko je kandidat za ultrazvuk dojke?

Preporučuje se da sve žene starije od 25 godina jednom godišnje obave preventivni ultrazvuk dojki. Ovaj pregled je posebno važan za žene koje koriste oralne kontraceptive (anti-baby pilule), jer hormonske promene mogu otežati prepoznavanje promena na mamografiji, posebno kod žena mlađih od 40 godina.

Osim preventivnih pregleda, ultrazvuk dojki se koristi kod sumnje na bilo kakvu promenu u dojkama, kako kod žena, tako i kod muškaraca. Indikacije za ultrazvuk dojki uključuju:

• Palpabilne promene u dojci, posebno kod mlađih žena, trudnica i dojilja
• Zapaljenje dojke
• Komplikacije ugradnje implantata u dojke
• Galaktoreju (stvaranje mleka van perioda laktacije)
• Promene otkrivene mamografijom ili magnetnom rezonancom, kao dodatni pregled

S obzirom na to da je ultrazvuk potpuno siguran, može se primenjivati i kod trudnica, dojilja i osoba koje ne smeju biti izložene zračenju, kao što su žene koje su već prošle kroz lečenje malignih bolesti dojki.

Kako se izvodi ultrazvučni pregled dojki?

Pre nego što se započne ultrazvučni pregled, lekar može zatražiti od pacijentkinje da pruži informacije o datumu poslednje menstruacije i eventualnim simptomima, kao što su bol, prisustvo čvorića ili zatezanje u dojkama.

Sam pregled je jednostavan i bezbolan. Pacijentkinja treba da se skine od struka naviše i legne na ležaj, stavljajući ruke iza glave. Lekar će zatim naneti gel na kožu dojki i pazuha. Gel može biti hladniji, ali neće izazvati neprijatnost. Zatim će ultrazvučnom sondom preći preko kože dojki i pazuha, koristeći lagane kružne pokrete. Pritisak sonde je bezbolan, ali ako postoji zapaljenski proces u dojci (kao što je otok ili crvenilo), može doći do blage neprijatnosti. Nakon pregleda, gel se lako uklanja maramicom. Ceo postupak traje između 15 i 30 minuta, a pacijentkinje nakon pregleda mogu odmah nastaviti sa svojim dnevnim aktivnostima.

Kakva je priprema za ultrazvuk dojki?

Ultrazvučni pregled dojki ne zahteva posebnu pripremu. Preporučuje se da se pregled obavi između 7. i 10. dana menstrualnog ciklusa, jer su promene u građi dojke tada najuočljivije. Dakle, najbolje je da pacijentkinje posete ultrazvuk između 7. i 10. dana od početka menstrualnog krvarenja.
Pre pregleda treba izbegavati korišćenje dezodoransa ili losiona na koži dojki i pazuha. Takođe, savetuje se da pacijentkinje obuku odeću koju je lako skinuti i ponovo obući, kako bi pregled bio što lakši i udobniji.

Šta nakon ultrazvuka dojke?

Ako tokom preventivnog pregleda nije pronađena nikakva abnormalnost, lekar će preporučiti ponovni pregled za godinu dana.
Ako se otkrije neka promena, lekar će, u zavisnosti od prirode promene, savetovati pacijentkinji da dođe na kontrolni ultrazvuk ili je uputiti na dalju dijagnostiku, najčešće mamografiju ili biopsiju.

Poliklinika Health Medic nudi i uslugu ultrazvučnog pregleda dojki kod dece.