Ovulacija je proces koji se obično javlja jednom u svakom menstrualnom ciklusu, kada hormonske promene uzrokuju da jajnik oslobodi jajnu ćeliju. Da biste zatrudneli, spermatozoid mora da oplodi ovu jajnu ćeliju. Ovulacija se obično dešava 12 do 16 dana pre početka sledeće menstruacije.
Jajne ćelije se nalaze u jajnicima. U prvom delu menstrualnog ciklusa, jedna jajna ćelija raste i sazreva. Kako se približavate ovulaciji, vaše telo proizvodi sve veće količine hormona estrogena, koji uzrokuje zadebljanje unutrašnjih zidova materice i stvara povoljan uslov za spermatozoide.

Povećanje nivoa estrogena dovodi do naglog porasta luteinizirajućeg hormona (LH), koji uzrokuje oslobađanje zrele jajne ćelije iz jajnika – to je ovulacija.

Ovulacija se obično dešava 24 do 36 sati nakon povećanja nivoa LH, što ovaj talas hormona čini ključnim pokazateljem najveće plodnosti.

Jajna ćelija može biti oplođena samo tokom 24 sata nakon ovulacije. Ako do oplodnje ne dođe, unutrašnji sloj materice se ljušti (gubi se jajna ćelija) i nastupa menstruacija, što označava početak novog menstrualnog ciklusa.

Trajanje ciklusa i ovulacija

Trajanje menstrualnog ciklusa varira od žene do žene, ali obično traje oko 28 dana. Mnoge zdrave žene imaju ciklus koji je nešto kraći ili duži. Kod žena sa redovnim ciklusom, ovulacija se obično dešava 14. dana, računajući od prvog dana poslednje menstruacije. Period od prve menstruacije do ovulacije naziva se prva faza ciklusa (estrogenska faza, faza proliferacije), dok je period od ovulacije do sledeće menstruacije druga faza (progesteronska ili sekrecijska faza), a obe faze obično traju jednako.

Ako vaš ciklus nije tačno 28 dana, nema razloga za brigu, to ne znači nužno da imate problem sa plodnošću. U slučajevima nepravilnih ciklusa, obično je druga (sekrecijska) faza stabilna i traje oko 14 dana, dok se prva faza (proliferacijska) može skratiti ili produžiti. Na primer, kod ciklusa od 23 dana prva faza može trajati 9 dana, dok kod ciklusa od 33 dana može biti duža, oko 19 dana.

Dakle, ako vaš ciklus traje 31 dan, ovulacija će biti oko 17. dana. Ako se fokusirate na plodne dane, koji su između 14. i 17. dana ciklusa, šanse za trudnoću će biti veće.

Zašto dolazi do ovulacije

Ovulaciju podstiču hormoni. Vaše telo proizvodi FSH (folikulostimulirajući hormon), koji u prvom delu menstrualnog ciklusa stimuliše rast folikula i sazrevanje jajne ćelije. U isto vreme, telo proizvodi velike količine estrogena, koji potom podstiče otpuštanje LH (luteinizirajućeg hormona). LH izaziva sazrevanje jajne ćelije i njen izlazak iz folikula, što je zapravo ovulacija. Obično samo jedno jajašce sazri dovoljno da se oslobodi iz folikula tokom ovulacije, ali kod nekih žena povremeno se oslobode dva jajašca, što može dovesti do trudnoće sa blizancima.

Kako možete prepoznati ovulaciju?

Kada naučite da pratite promene u svom telesnom ciklusu, postaće vam jasno kada dolazi do ovulacije. Jedan od ključnih pokazatelja su promene u cervikalnoj sluzi. Pod uticajem estrogena, cervikalna sluz postaje vodenasta i u vreme ovulacije sadrži najviše vode (oko 97-98%). Nakon menstruacije, prvih dana ćete primetiti suvoću, a zatim se sluz može pojaviti u obliku lepljivog, beličastog sekreta. Kako se ovulacija približava, sluz postaje prozirnija, rastegljiva i slična je belancu. Ovo je obično prilično uočljivo i predstavlja siguran znak da ste u periodu ovulacije.